بإسمک الأعظم
دو ماه محرم و صفر را پشت سر گذاشتیم و به ماه ربیعالاول، بهار ماهها رسیدیم...
یکی از حکمتهای غربت امام رضا علیه السلام این است که نقشی که حضرت در رونق دادن و رشد علوم اسلامی داشتهاند، مغفول مانده است.
حضرت محمد(صلی الله علیه و اله) فرمودند: هر دو مجلس فرجامی نیک دارند، در یکی خدا را می خوانند و در دیگری دانش و احکام دین می آموزند و به ناآگاهان یاد می دهند، این مجلس برتری دارد.
توجه جامعه اسلامی به علوم مورد نیاز و فراگیری آنها از ضرورت ها و موجب حفظ عزت و قدرت مسلمانان است. از امیر مومنان (علیه السلام) در این خصوص چنین نقل شده است: علم و دانش قدرت است، هر کس به آن دست یابد، غلبه می یابد و هر کس به آن دست نیابد زیر سلطه قرار می گیرد.(شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 20، ص 319)
رسول خدا(صلی الله علیه و اله) در حالی وارد مسجد شدند که در آن دو مجلس برقرار بود: یکی مجلس درس معارف دینی و دیگری مجلس دعا. آن حضرت فرمودند: هر دو مجلس فرجامی نیک دارند، در یکی خدا را می خوانند و در دیگری دانش و احکام دین می آموزند و به ناآگاهان یاد می دهند، این مجلس (دین آموزان) برتری دارد! من برای تعلیم فرستاده شده ام. سپس در کنار آنان نشست.(منیة المرید، ص 106)
امیر مومنان(علیه السلام) می فرمایند: بهترین آموختنی ها برای جوانان و نوجوانان چیزهایی است که در بزرگسالی به آن نیازمند می شوند(شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 20، ص 333)؛ نیز می فرماید: در کودکی دانشی بیاموزید تا در بزرگی به آن شرف یابید.(همان، ص 267)
همچنین می فرمایند: دانش، افزون تر از آن است که گردآوری شود پس از هر دانشی بهترینش را فرا گیرید (غررالحکم، ص 46) و در خطبه همام می فرماید: ....(پرهیزگاران) گوش های خود را تنها به دانش سودمند سپرده اند.(نهج البلاغه، خطبه 193)
در معارف قرآن و عترت «سلام الله علیهم» بر لزوم فعّالیّت انسان، تأکید فراوانی شده است. ولی آنچه شایسته توجّه است، پافشاری آموزههای اسلامی بر تلاش و کوشش در جهت آبادانی دنیا و آخرت میباشد و فعّالیّت در راستای آبادی یکی از این دو سرا، به تنهائی، به شدت نکوهش شده است.
«وَ ابْتَغِ فیما آتاکَ اللهُ الدّارَ الآخِرَةَ وَ لا تَنْسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنیا» [2]
و در آنچه خداوند به تو داده خانه آخرت را بطلب، و سهم خود را از دنیا فراموش مکن.
امام حسن «سلام الله علیه» در آخرین لحظات حیات شریف خود و در حسّاسترین مواقع، بر این موضوع مهم تأکید ورزیدهاند. نصیحتی که هر انسانی، خصوصاً امام معصوم «سلام الله علیه» در آخرین لحظات زندگی بیان میدارد، قطعاً از اهمیّت ویژهای برخوردار است. لذا حضرت فرمودند:
«اعْمَلْ لِدُنْیَاکَ کَأَنَّکَ تَعِیشُ أَبَداً وَ اعْمَلْ لآِخِرَتِکَ کَأَنَّکَ تَمُوتُ غَداً» [3]
بإسمک الأعظم
امام حسن مجتبی علیه السلام در شب نیمه رمضان سال سوم هجری در مدینه چشم به جهان گشود و حدود هفت سال از دوران زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم را درک کرد و پس از آن حضرت حدود سی سال با پدر بزرگوارشان علی بن ابی طالب علیه السلام ملازمت داشت. بعد از شهادت امیرالمؤمنان علیه السلام به مدت ده سال عهده دار مقام امامت بودند و در سال پنجاه هجری در سن 47 سالگی به دستور معاویه بن ابی سفیان و به دست جعده دختر اَشْعَثِ بنِ قِیس مسموم شد و بر اثر همان زهر به شهادت رسید.
در وقوع شهادت سبط اکبر پیامبر«صلی الله علیه و آله»، امام مجتبی«علیه السلام» در ماه صفر، بین علمای شیعه اختلافی وجود ندارد. ، لکن در میان علمای شیعه درروز شهادت امام(علیه السلام) سه قول وجود دارد: